„I love watching you play”* (Uwielbiam patrzeć, jak grasz) – te słowa wypowiedziane do młodego zawodnika mogą zmienić wiele – podejście dziecka do sportu, zaangażowanie i czerpanie radości, postrzeganie swojej roli w grze, odczuwanie wsparcia najbliższych w tym co robią, a także mogą wpływać na dalsze uczestnictwo dziecka w sporcie.
Co jeszcze potrzebuje usłyszeć młody zawodnik od swoich najbliższych? Jak rozmawiać ze swoim dzieckiem przed ważnymi zawodami lub po meczu? Oto kilka wskazówek.
PRZED RYWALIZACJĄ
- Okaż wsparcie swojemu dziecku. „Wierzę, że sobie poradzisz”; „Trenowałeś systematycznie i ciężko, dlatego jesteś dobrze przygotowany”; „Jutro pokaż to, czego się nauczyłeś- jesteś w tym dobry”; „Poradzisz sobie, nie wątpię w to”.
- Porozmawiaj o zbliżającym się meczu/starcie. Jeśli dziecko nie chce rozmawiać, zaproponuj, żeby wypisał np. wszystkie swoje obawy przed meczem i razem porozmawiajcie o nich. Zadaj pytanie, co jeśli stanie się to, czego się obawia (np. źle zacznę mecz/start) i razem znajdźcie rozwiązanie (np. pojedynek jest długi, będziesz miał czas się poprawić). Możecie także wypisać wszystko to, czego się boi na kartce i później
dokładnie ją podrzeć i wyrzucić do śmieci. Opowiedzenie o tym, o czym myśli zawodnik przed startem daje myślom ujście i powoduje
„oczyszczenie” umysłu. - Rozpocznij dyskusję o mocnych stronach młodego zawodnika. „W czym czujesz się dobry na boisku?”; „Co najbardziej lubisz robić podczas meczu?”; „Co trener mówił, że najbardziej Ci wychodzi?”. Najlepiej spiszcie razem te wszystkie elementy, nie zapominając o aspektach technicznych, fizycznych, mentalnych i taktycznych.
- Przekaż swojemu dziecku jak najwięcej informacji na temat organizacji zawodów. Jeśli to możliwe znajdź w Internecie zdjęcie hali/obiektu, na którym będą odbywały się zawody. Podaj przybliżoną liczbę uczestników, kibiców tego, co może się wydarzyć. Im więcej zawodnik dowie się o tym miejscu będzie wydawało się mniej obce, a to będzie wpływać na zmniejszenie poziomu stresu.
- Zaproponuj wspólne spędzenie czasu, które relaksuje Twoje dziecko. Może to być gra planszowa, film lub gra komputerowa, w którą zagracie razem. Najważniejsze, żeby była dobra zabawa.
PO RYWALIZACJI
Co robić w sytuacji wygranej?
- Nie pytaj o wynik. Twoje dziecko samo, czym prędzej Ci o tym powie. Jeśli zaś pytasz podkreślasz w nim poczucie, że to wynik jest najważniejszy (a wiemy wszyscy, że tak nie jest…liczy się m.in. zaangażowanie, radość, pokonywanie własnych słabości plus także efekty).
- Doceń wysiłek swojego dziecka. „Jestem z Ciebie dumny/a”; „Widziałam Twoje zaangażowanie- super”.
- Ciesz się razem z wygranym. Spróbuj poczuć to, co on czuje (albo to, co Ty czujesz) po ważnym, zakończonym sukcesem wydarzeniu.
- Pozwól na trwanie emocji. Nie uciszaj, uspakajaj swojego dziecka, niech wie, że może odczuwać pozytywne emocje.
Co robić w sytuacji przegranej?
- Patrz punkt 1, w sytuacji wygranej.
- Poczekaj, aż Twoje dziecko samo będzie chciało z Tobą porozmawiać. Jeśli ta chwila nadejdzie patrz punkt 2 w sytuacji wygranej.
- Pozwól, aby dziecko zdecydowało o czasie rozmowy. Jeśli będziesz je zmuszał, jedynie podkreślisz złość i frustrację. Niech zdecyduje ile chce powiedzieć i o czym.
- Zasada 24h. Jeśli chcesz porozmawiać dłużej poczekaj aż emocje trochę opadną. Wtedy staraj skupiać się na pozytywach, („Co zrobiłeś dobrze?”, „Czego się nauczyłeś?”). Pokaż i naucz, że z każdej sytuacji można znaleźć pozytywne aspekty. Możesz też zadać na koniec pytanie: „nad czym chciałbyś najbardziej popracować?”
- Zapewnij, że wszystko, co teraz czuje jest normalne. Złość, smutek, zdenerwowanie, może frustracja to emocje, które towarzyszą porażce każdemu z nas. Pozwól na bycie w tej emocji przez swoje dziecko i okaż zrozumienie (np. porównaj ze swoim doświadczeniem albo sportowców, których zna). Ucz, że ma prawo odczuwać także trudne emocje.
PYTANIE DO WAS
Czy Wy, rodzice, dodalibyście jeszcze jakiś punkt? Który z wymienionych jest dla Was szczególnie ważny? Dzieląc się swoimi doświadczeniami pomagacie także innym rodzicom, czytelnikom
*Więcej o tych magicznych słowach opowiada amerykański trener John O’Sullivan w nagraniu dla TEdx ( https://www.youtube.com/watch?v=VXw0XGOVQvw&list=LLdIeroBb8PvWlPH6B4DyG3Q ), wyjaśniając jednocześnie czemu aż siedem na dziesięć młodych osób uprawiających sport, z niego rezygnuje.